Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın 22.09.1982 tarih ve 3939 sayılı kararı ile 2547 sayılı Kanunun 7. maddesinin 2. paragrafı gereğince OMÜ Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü içerisinde Adli Tıp Anabilim Dalı kurulmuştur. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi ana bina içerisinde (Kat: -1) hizmet veren Adli Tıp Anabilim Dalı’nda 29.03.2002 tarihinde Prof. Dr. Ahmet TURLA’nın Anabilim Dalı Başkanlığı’na atanması sonrası aktif çalışmalara başlanmıştır.
2002-2009 yıllarında Prof. Dr. Ahmet TURLA Anabilim Dalı Başkanlığı yapmış olup 2009 yılından bu yana Prof.Dr. Berna AYDIN bu görevi yürütmektedir. Anabilim Dalımız öğrenim hedefleri ile ilgili eğitimler; Tıp Fakültesi Dönem I, II ve III öğrencilerine paneller, sunumlar ve senaryolar şeklinde, Dönem VI öğrencilerine Adli Tıp staj programında verilmektedir. Ayrıca, Diş Hekimliği Fakültesi, Hukuk Fakültesi, Adalet Meslek Yüksek Okulu ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu öğrencilerine lisans ve önlisans düzeyinde Adli Tıp dersleri Anabilim Dalımız Öğretim Üyeleri tarafından verilmektedir.
Adli Tıp Uzmanlık Eğitimi süresi 4 yıl olup Anabilim Dalımızda 2002 yılından beri Uzmanlık Eğitimi verilmektedir. Bu süre içerisinde 6 uzmanlık öğrencisi eğitimlerini tamamlayarak “Adli Tıp Uzmanı” ünvanını almışlardır. Hastanemizde 2003 yılına kadar adli raporlar, ilgili Anabilim Dalları tarafından düzenlenmekte iken bu tarihten sonra özellikle bölümlerden istenilen raporlar dışındaki tüm adli raporlar multidisipliner bir çalışma ile Adli Tıp Anabilim Dalı tarafından düzenlenmeye başlanmıştır. Aynı zamanda bölümümüzde Samsun ve çevre il ile ilçelerin adli makamlarından gönderilen adli olguların muayenesi yapılmakta ve adli raporları düzenlenmektedir. Ayrıca Sigorta Tahkim Komisyonunca istenen adli-tıbbi konularda da rapor düzenlenmektedir.
Anabilim Dalımızda poliklinik hizmetleri haftanın 5 günü (Pazartesi-Cuma) 09.00-17.00 saatleri arasında verilmektedir. Muayene ve gerekli tetkikler sonrası düzenlenen raporlar ilgili kuruma en kısa sürede gönderilmektedir. Adli muayene ve rapor için Anabilim Dalımıza geleceklerin öncesinde iletişim telefonunu (0 362 312 19 19 / 1793) arayarak randevu ve getirecekleri belgeler konusunda bilgi almaları işlemleri hızlandıracaktır.
Anabilim Dalımız Öğretim Üyeleri, Hastane bünyesinde hizmet vermekte olan “Çocuk İstismar ve İhmalini Önleme ve İzleme Komisyonu”nun aktif üyesidir. Anabilim Dalımız Öğretim üyeleri tarafından bugüne kadar; Adli Tıp, Şiddet, Çocuk İstismarı ve İhmali, İnsan Hakları, Hekimlerin Yasal Sorumlulukları, Meslek Etiği, Çocuk ve Kadın Hakları, Hasta Hakları, Hekim Hakları gibi konularda gerek Üniversite içerisinde, gerekse Samsun’daki Kamu Kurum ve Kuruluşlarına, STK’larına ve halka yönelik sunumlar yapılmıştır.
Anabilim Dalımız Öğretim üyeleri, çeşitli Kurumlar ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen;
- Çocuklara Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Destek Hattı: Cinsel İstismarın Gün Yüzüne Çıkartılması Projesi’nde,
- Adli Tıp Uzmanları ve Adli Hekimlik Görevi Yapan Hekimlerin Çocuk İstismarı ve İhmali Konusunda Bilgilendirilmeleri Eğitimi’nde,
- Türkiye Avrupa Komisyonu Temsilciliği Türkiye’de Üreme Sağlığı Programı Sağlık Personeline Cinsiyete Dayalı Şiddet ve Şiddetin Üreme Sağlığına İlişkin Sonuçları konusunda Hizmet İçi Eğitim Programı’nda,
- Samsun İl Emniyet Müdürlüğü’nce düzenlenen “Olay Yeri İnceleme Kursu”nda,
- Adli Tıp Uzmanı Olmayan Hekimler, Hakim ve Savcıların İstanbul Protokolü Bilgi Düzeyi’ni Yükseltme Eğitimi’nde “aktif bölge eğitimcisi” olarak görev almışlardır.
- Prof. Dr. Berna AYDIN – Anabilim Dalı Başkanı
- Prof. Dr. Ahmet TURLA
- Objektif Tıbbi Delil Toplama ve Bilimsel Analiz
- Kapsamlı ve Detaylı Adli Raporlama ve Uzman Tanıklık
- Mağdur Odaklı Yaklaşım ve Etik Duyarlılık
- Multidisipliner ve Kurumlararası İşbirliği
Bu anabilim dalı, yasal süreçlere tıbbi kanıtlar sağlayan çeşitli uygulamaları içerir:
Adli Otopsi (Ceset İncelemesi):
Ölüm nedeninin, ölüm mekanizmasının, ölüm zamanının ve ölüme etki eden faktörlerin belirlenmesi.
Şüpheli ölümlerde (cinayet, intihar, kaza) cesedin detaylı incelenmesi, iç ve dış muayene, organların patolojik ve toksikolojik analizleri.
Kimlik tespiti (tanımlanamayan cesetlerde).
Ölüm şeklinin (doğal ölüm, kaza, intihar, cinayet) aydınlatılmasına yardımcı olma.
Adli Canlı Muayeneleri:
Adli Travma (Yaralanma) Muayeneleri: Darp, trafik kazası, düşme gibi olaylar sonucu oluşan yaralanmaların niteliği, derecesi, etkisi ve yaşam üzerindeki riskinin belirlenmesi. Adli raporların düzenlenmesi (“basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek nitelikte mi?”, “hayati tehlike arz ediyor mu?”, “organ veya fonksiyon kaybına yol açtı mı?”).
Cinsel Saldırı Muayeneleri: Cinsel istismar veya tecavüz iddialarında mağdurun tıbbi muayenesi, delil toplama (sürüntü, giysi), mağdurun psikolojik durumu ve olası yaralanmaların tespiti.
İşkence ve Kötü Muamele İddialarının Muayenesi: Bireylerin işkence veya kötü muameleye maruz kalıp kalmadığının tespiti, oluşan fiziksel ve psikolojik etkilerin belgelenmesi (İstanbul Protokolü çerçevesinde).
Yaş Tespiti: Kemik yaşı analizi gibi yöntemlerle kimliği belirlenemeyen veya yaş tespiti gereken durumlarda kişinin yaklaşık yaşının belirlenmesi.
Madde Bağımlılığı ve Alkol Muayeneleri: Kan ve idrarda uyuşturucu madde veya alkol düzeylerinin tespiti ve raporlanması.
Adli Toksikoloji:
Zehirlenme şüphesi olan vakalarda (ilaç, kimyasal madde, uyuşturucu) ceset veya canlıdan alınan örneklerde toksik maddelerin analizi ve kantitatif tayini.
Ölümle zehirlenme arasındaki ilişkinin belirlenmesi.
Adli Genetik:
Olay yerinden veya mağdur/şüpheliden alınan biyolojik örneklerdeki (kan, sperm, saç vb.) DNA analizi ile kimlik tespiti, babalık tayini veya suçlunun/mağdurun belirlenmesi.
Adli bilimlerde kimliklendirme ve ilişkilendirme süreçlerine katkı.
Adli Psikiyatri ile İşbirliği:
Adli vaka kapsamında akıl sağlığı durumunun değerlendirilmesi, cezai ehliyet, vasi tayini, intihar riski gibi konularda psikiyatrik görüşün adli rapora eklenmesi.
Adli Patoloji (Mikroskopik İnceleme):
Adli otopsi veya biyopsi materyallerinden alınan dokuların mikroskop altında incelenerek ölüm nedenini veya yaralanmanın mekanizmasını destekleyici patolojik bulguların aranması.
Bilimsel Görüş ve Raporlama:
Mahkemelere, savcılıklara ve diğer adli mercilere tıbbi konularda bilimsel ve objektif adli tıp raporları hazırlama ve uzman tanıklık yapma.
Bu uzmanlık alanı, adalet sisteminin işleyişinde ve toplumda hukukun üstünlüğünün sağlanmasında vazgeçilmez bir köprü görevi görür:
Objektif Bilimsel Kanıt Sağlama: Adli Tıp, adli olaylarda sübjektif yorumlardan uzak, somut ve bilimsel verilere dayalı kanıtlar sunarak yargı sürecinin doğru işlemesini sağlar.
Adaletin Tesisi: Cinayet, tecavüz, işkence gibi ciddi suçların aydınlatılmasına, faillerin tespitine ve masum kişilerin haksız yere suçlanmasını önlemeye doğrudan katkıda bulunur.
Mağdur Haklarının Korunması: Özellikle cinsel saldırı, çocuk istismarı veya işkence mağdurlarının muayenelerinde hassas ve travma odaklı bir yaklaşımla delillerin toplanmasını ve haklarının korunmasını sağlar.
Ölüm Nedeninin Aydınlatılması: Şüpheli veya ani ölümlerde kesin ölüm nedenini belirleyerek, ailelerin sorularına yanıt bulmasına ve adli soruşturmaların sağlıklı yürütülmesine yardımcı olur.
Toplum Sağlığı ve Güvenliği: Halk sağlığını tehdit eden salgınlarda, toplu ölümlerde (doğal afetler, toplu kazalar) kimlik tespiti ve ölüm nedenlerinin belirlenmesi gibi görevleri üstlenir.
Hukuki İhtilafların Çözümü: Miras, maluliyet, sigorta davaları gibi hukuki ihtilaflarda tıbbi görüş ve raporlar sunarak çözüm süreçlerine katkıda bulunur.
Hukukun Gelişimi: Adli tıp uygulamaları ve bilimsel araştırmaları, adli mevzuatın ve soruşturma tekniklerinin gelişimine ışık tutar.
Adli Tıp uzmanı, tıp fakültesini bitirdikten sonra Adli Tıp Anabilim Dalında uzmanlık eğitimi (genellikle 4-5 yıl) almış hekimdir. Bu kapsamlı eğitim, kendilerine genel tıp bilgisi üzerine, adli patoloji, adli toksikoloji, adli genetik, adli travmatoloji, adli jinekoloji, adli psikiyatri, işkence iddiaları, adli belge incelemesi, mevzuat bilgisi, kriminoloji ve etik gibi adli bilimlerin çeşitli alanlarında derinlemesine bilgi ve beceri kazandırır. Ceset ve canlı muayenelerini titizlikle yapma, delil toplama ve saklama, mikroskopik ve moleküler laboratuvar sonuçlarını yorumlama, objektif ve tarafsız raporlama, mahkemelerde uzman görüşü sunma, güçlü analitik düşünme, stres altında çalışma ve empati yeteneği bu alandaki hekimler için temel özelliklerdir.
Objektif Tıbbi Delil Toplama ve Bilimsel Analiz
Adli Tıp hizmetlerinin temelinde, adli olaylarda (şüpheli ölüm, yaralanma, cinsel saldırı, işkence iddiası) tıbbi delillerin en yüksek bilimsel standartlarda, objektif ve tarafsız bir şekilde toplanması, incelenmesi ve analiz edilmesi yatar. Adli Tıp uzmanları, otopsilerde ceset üzerinde detaylı makroskopik ve mikroskopik incelemeler yaparak ölüm nedenini ve mekanizmasını belirlerler. Canlı muayenelerde ise yaralanmaların niteliğini, derecesini, oluş biçimini ve hayatiyet üzerindeki etkilerini bilimsel yöntemlerle tespit ederler. Bu süreçte, adli toksikoloji, adli genetik ve adli patoloji laboratuvarlarının ileri testleri kullanılarak, somut ve ölçülebilir verilere dayalı kanıtlar elde edilir.
Kapsamlı ve Detaylı Adli Raporlama ve Uzman Tanıklık
Bu hizmetler, elde edilen tüm tıbbi bulguların ve yapılan analizlerin, hukuki süreçlerde kullanılmak üzere açık, anlaşılır, objektif ve detaylı adli tıp raporlarına dönüştürülmesini kapsar. Raporlar, sorulan adli sorulara bilimsel verilerle yanıt verirken, kullanılan metodolojiyi ve varılan sonuçları şeffaf bir şekilde ortaya koyar. Adli Tıp uzmanları, gerektiğinde mahkemelerde veya savcılıklarda uzman tanık olarak görev alarak, hazırladıkları raporları sözlü olarak açıklar, çapraz sorgularda bilimsel bilgilerini savunur ve yargının doğru kararlar almasına yardımcı olurlar. Bu raporlama ve tanıklık, adaletin tecellisinde kritik bir köprü görevi görür.
Mağdur Odaklı Yaklaşım ve Etik Duyarlılık
Adli Tıp Bilim Dalı, özellikle cinsel saldırı, çocuk istismarı, işkence ve kötü muamele iddiaları gibi hassas vakalarda mağdurun fiziksel ve psikolojik travmasını en aza indiren, etik ilkelere bağlı ve mağdur haklarını koruyan bir yaklaşım benimser. Muayeneler, mağdurun rızası ve onayı alınarak, mahremiyetine özen gösterilerek ve travma sonrası stresin etkileri dikkate alınarak gerçekleştirilir. Delil toplama süreçleri, mağdurun ikincil bir travma yaşamaması için özenle planlanır ve uygulanır. Adli Tıp uzmanları, tarafsızlıklarını korurken, aynı zamanda mağdura empatiyle yaklaşır ve yasal süreç boyunca onların haklarının korunmasına destek olurlar.
Multidisipliner ve Kurumlararası İşbirliği
Bu anabilim dalı, adli vakaların karmaşık doğası gereği güçlü bir multidisipliner ve kurumlararası işbirliği gerektirir. Adli Tıp uzmanları; hukukçular (savcılar, hakimler, avukatlar), kolluk kuvvetleri (polis, jandarma), diğer tıp uzmanları (ruh sağlığı uzmanları, cerrahlar, radyologlar), adli genetikçiler ve toksikologlarla yakın işbirliği içinde çalışırlar. Suç mahalli incelemelerinden laboratuvar analizlerine, otopsiden adli raporların hazırlanmasına kadar tüm süreçlerde bilgi ve uzmanlık paylaşımı yapılır. Bu koordineli çalışma, adli soruşturmaların etkinliğini artırır, delillerin bütünlüğünü sağlar ve adaletin eksiksiz bir şekilde yerine getirilmesine katkıda bulunur.
- Poliklinik Sekreteri: 1793
- Departman Sekreteri: 1792
- Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı 55200 Atakum / Samsun
- Tel : 0 362 312 19 19
- Fax: 0 362 457 60 41
