TIbbi Mikrobiyoloji

Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları adı altında 1978’de kurulmuştur. Anabilim dalının kurucusu ve ilk başkanı, Doç.Dr.Vasfi Kaynar’dır. 1982’de, Anabilim Dalları ayrılarak, Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Temel Bilimler Bölümü altında ayrı bir departman olarak kurulurken, Klinik Bakteriyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı, Klinik Bilimler Bölümü altında ayrı bir departman olmuştur. Her iki departmanın da başkanlığı, Prof.Dr.Vasfi Kaynar tarafından yürütülmüştür. 1983’de, her iki departman başkanlığına, Prof.Dr.Suna Gedikoğlu atanmıştır. 1987’de, iki departmanın yönetimi kalıcı olarak birbirinden ayrılmış ve Mikrobiyoloji Anabilim Dalı’nın başkanlığına Prof.Dr.Belma Durupınar atanmıştır. 1997-2001 yılları arasında, anabilim dalı başkanlığı görevi Prof.Dr.Murat Ertürk tarafından yürütülmüştür.

Akademik Kadro

Anabilim dalının akademik kadrosu, 3 profesör, 3 yardımcı doçentten oluşmaktadır. Anabilim dalında, 4 asistan ve 8 doktora öğrencisi 6 Yüksek Lisans öğrencisi öğrenim görmekte ve rutin klinik laboratuvar hizmetlerinde çalışmakta ve araştırma projelerinde yer almaktadırlar.

BAKTERİYOLOJİ SUB DİSİPLİN LABORATUVARI

Kültür alınırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Boğaz Kültürü

Kültür alınmadan önce bir şey yememeye özen gösteriniz. Kültür alınırken tükrük ile bulaş olmasını önlemek için ağzınızı iyice açmaya özen gösteriniz. Kültür eküvyon (steril uçlu pamuk ) ile görevli kişi tarafından alınır.

Balgam Kültürü

Balgamın tükrük ile bulaş olmamasına dikkat ediniz. Derin bir nefes aldıktan ve ya kuvvetli bir şekilde öksürdükten sonra çıkarttığınız balgamı laboratuvardan aldığınız steril kaba koyarak teslim ediniz.

İdrar Kültürü

İdrar örneği vermeden önce idrar yaptığınız bölgeyi dezenfaktanlı pamuk ile (kadınlar önden arkaya, erkekler ortadan kenara doğru ) temizleyiniz. Kuru pamukla kuruladıktan sonra laboratuvardan aldığınız steril idrar kabına orta akım idrarı gelecek şekilde idrar yaptıktan sonra bir saat içinde teslim ediniz.

Gaita Örneği

Laboratuvardan alınan temiz bir kap içine gaita örneğini koyarak teslim ediniz.

Kan Kültürü

Kültür alınacak olan arter veya venin bulunduğu bölge önce %70 lik alkollü pamuk ile silinir. Sonra tentirdüyotlu pamuk ile silinip kuruması beklenir.Tekrar %70 lik alkollü pamuk ile silindikten sonra steril enjektör ile ilgili birimin doktorları tarafından alınarak steril kan kültür şişeleri içinde en kısa zamanda laboratuvara ulaştırılmalıdır.

BOS, Vajen, Konjoktiva Kültürü

İlgili birimin doktorları tarafından alınan örnekler steril taşıyıcı besiyerleri ile laboratuvara ulaştırılmalıdır.

SONUÇLARIN VERİLME ZAMANLARI

Boyalı ve boyasız direkt mikroskobik incelemeler 1 saat içinde, Boğaz, Balgam, Konjonktiva, Kulak, Burun, Vajen, İdrar, Yara, Eksuda kültürleri ; üreme yoksa bir gün, üreme varsa 2 gün içinde Kan kültürü(aerop); üreme yoksa altı gün; üreme varsa üreme olduğu gün+ iki gün içinde, Trekeal aspirat kültürü; üreme yoksa bir gün;varsa üç gün içinde Steril vücut sıvısı(kan kültür şişesinde); üreme yoksa 6 gün içinde,üreme olmuş ise üreme olduğu gün +iki gün içinde, Steril Vücut Sıvısı Kültürü (Aerob,steril tüpte); üreme yoksa bir gün,üreme varsa üç gün içinde, BOS kültürü tüpte; üreme yoksa bir gün,varsa iki gün içinde, BOS kültürü (kan kültür şişesinde) ; Üreme yoksa 6 gün, varsa üreme olduğu gün + iki gün içinde, Gaita kültürü; üç gün içinde, Diyalizat kültürü; üreme yoksa bir gün,varsa üç gün içinde, Diğer anaerop kültürler; en erken dört gün, en geç üç haftada verilir.

TPL İMMUNOLOJİ-ELISA SUB DİSİPLİN LABORATUVARI (SEROLOJİ)

Test kodu Test Adı Materyal adı Materyal Miktarı Materyal taşıma kabı Çalışma Süresi

Mikroorganizmaların Hızlı ve Kesin Tanısı için Geniş Spektrumlu Laboratuvar Testleri

Tıbbi Mikrobiyoloji hizmetlerinin temelinde, hastalığa neden olan mikroorganizmaların (bakteri, virüs, mantar, parazit) çeşitli laboratuvar yöntemleriyle hızlı ve kesin olarak saptanması yatar. Uzmanlar, hastadan alınan kan, idrar, balgam, yara sürüntüsü gibi örneklerde kültür yöntemleriyle mikroorganizmaları üretir ve biyokimyasal/moleküler testlerle tür düzeyinde tanımlarlar. PCR, Real-Time PCR gibi moleküler testler, özellikle virüslerin (örn. COVID-19, grip, HIV) ve zor üreyen bakterilerin (örn. tüberküloz) genetik materyallerini doğrudan saptayarak çok daha hızlı ve hassas tanı imkanı sunar. Bu sayede, enfeksiyon etkeninin doğru belirlenmesi, klinik hekimlerin uygun tedaviye hızla başlamasını sağlar.

Antimikrobiyal Duyarlılık Testleri ve Akılcı Antibiyotik Kullanımına Rehberlik

Bu hizmetler, enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde hayati öneme sahip olan antibiyotik, antiviral veya antifungal ilaçlara karşı mikroorganizmaların duyarlılığının belirlenmesini kapsar. Tıbbi Mikrobiyoloji uzmanları, kültürde üreyen bakterilerin hangi antibiyotiklere dirençli, hangilerine duyarlı olduğunu gösteren antibiyogram testlerini yapar ve yorumlarlar. Ayrıca, bazı virüs ve mantarlar için de benzer duyarlılık testleri uygulanabilir. Bu bilgi, klinik hekimlerin gereksiz ve etkisiz antibiyotik kullanımından kaçınmasını sağlayarak, antibiyotik direnci gelişimini engelleme ve hastanın en uygun tedaviye erişimini sağlama açısından kritik öneme sahiptir.

Halk Sağlığı, Enfeksiyon Kontrolü ve Epidemiyolojik Gözetim

Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, bireysel hasta tanısının ötesinde, halk sağlığı ve toplum güvenliği için önemli bir rol oynar. Özellikle hastane enfeksiyonlarının (nozokomiyal enfeksiyonlar) etkenlerini, bulaşma yollarını ve direnç profillerini takip ederek, enfeksiyon kontrol komiteleriyle işbirliği içinde önleyici tedbirlerin geliştirilmesine katkıda bulunurlar. Salgın hastalıkların (epidemi) ortaya çıkması durumunda, etkenin hızlıca belirlenmesi, yayılımının izlenmesi ve gerekli izolasyon/koruma önlemlerinin alınması konusunda epidemiyologlara ve halk sağlığı otoritelerine temel veriler sağlarlar. Bu gözetim, toplumda bulaşıcı hastalıkların yayılmasını engellemek için hayati önem taşır.

Klinik Danışmanlık ve Multidisipliner İşbirliği

Bu anabilim dalı, sadece laboratuvar testleri yapmakla kalmaz, aynı zamanda klinik hekimlere enfeksiyon hastalıklarının tanı, tedavi ve kontrolü konusunda aktif danışmanlık hizmeti sunar. Tıbbi Mikrobiyoloji uzmanları, enfeksiyon hastalıkları, yoğun bakım, cerrahi, çocuk sağlığı gibi birçok farklı klinik branşla yakın bir multidisipliner işbirliği içindedirler. Karmaşık enfeksiyon vakalarında, antimikrobiyal tedavi seçiminde, dirençli enfeksiyonların yönetiminde ve hastane enfeksiyonu salgınlarının kontrolünde klinik ekiplere rehberlik ederler. Bu işbirliği, hasta yönetiminde bütüncül bir yaklaşım sağlayarak en iyi klinik sonuçların elde edilmesini hedefler.