1983 yılında Yüksek Öğretim Kurulu’nun 15 Ocak 1983 tarihli toplantısında Tıp Fakülteleri Dahili Bilimler Bölümüne bağlı olarak Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı’nın kurulmasına karar verilmesi üzerine Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı kurulmuştur.
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji polikliniğimizde müracaat eden hastaların tümünün günlük olarak muayene tetkik ve tedavileri yapılmaktadır. Polikliniğimizde ayaktan başvuran hastalarda hepatit, grip, döküntülü hastalıklar, zatürre gibi solunum yolu enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları, cilt ve yumuşak doku enfeksiyonları, kene ısırması sonrası gelişen enfeksiyonlar, Gastroenteritler, nedeni belirlenemeyen ateş, akciğer dışı Tuberküloz ve AIDS başta olmak üzere bir çok enfeksiyon hastalığının tanı ve tedavisiyapılmaktadır. Hastaların yatış gereksinimi durumunda tetkik ve tedavileri kliniğimizde öğretim üyeleri kontrolünde sürdürülmektedir. Ayrıca randevulu hasta kabulü öğretim üyeleri tarafından talep doğrultusunda kabul edilebilmektedir.
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji polikliniğinde randevuyla hasta müracaatı kabul edilmektedir.
- Hızlı ve Doğru Mikrobiyolojik Tanı Kapasitesi
- Akılcı Antibiyotik Kullanımı ve Direnç Yönetimi
- Enfeksiyon Kontrol ve Halk Sağlığı Müdahaleleri
- Multidisipliner İşbirliği ve Eğitim Misyonu
Bu bilim dalı, geniş bir yelpazede enfeksiyonel ve ilişkili sağlık sorunlarıyla ilgilenir:
Tanı ve Tedavi: Akut ve kronik enfeksiyon hastalıklarının (grip, zatürre, idrar yolu enfeksiyonları, tüberküloz, hepatitler, HIV/AIDS, brusella, kuduz, tetanoz gibi) etkenini belirleyerek (mikrobiyolojik testler, kan testleri) uygun antibiyotik, antiviral, antifungal veya antiparaziter ilaçlarla tedavisini yönetmek.
Ateşli Hastalıkların Yönetimi: Nedeni bilinmeyen veya açıklanamayan ateş durumlarında altta yatan enfeksiyöz nedeni araştırmak ve tedavi etmek.
Hastanede Gelişen Enfeksiyonlar (Nozokomiyal Enfeksiyonlar): Hastanelerde yatan hastalarda gelişen enfeksiyonların önlenmesi, tanısı ve tedavisi; enfeksiyon kontrol programlarının geliştirilmesi ve uygulanması.
Bağışıklık Sistemi Zayıf Hastalarda Enfeksiyonlar: Kanser tedavisi gören, organ nakli olmuş, otoimmün hastalığı olan veya bağışıklığı baskılanmış hastalarda gelişen özel ve fırsatçı enfeksiyonların tanısı ve tedavisi.
Seyahat ve Tropikal Hastalıklar: Farklı coğrafyalardan bulaşabilecek sıtma, tifo, dang humması gibi tropikal hastalıkların tanısı, tedavisi ve bu bölgelere seyahat edecek kişilere yönelik korunma (aşı, ilaç) danışmanlığı.
Aşı Danışmanlığı ve Uygulamaları: Çocukluk çağı aşılarının yanı sıra, yetişkinlere yönelik (grip aşısı, zatürre aşısı, tetanoz aşısı vb.) ve özel risk gruplarına (kronik hastalığı olanlar, seyahat edenler) yönelik aşıların önerilmesi ve uygulanması.
Antibiyotik Direnci Yönetimi: Mikroorganizmaların antibiyotiklere karşı geliştirdiği direncin izlenmesi, dirençli enfeksiyonların tedavisi ve antibiyotiklerin doğru ve yerinde kullanımını teşvik ederek direnç gelişiminin önlenmesi (Antibiyotik Stewardship).
Salgın Hastalıkların Kontrolü: Toplumda veya hastane içinde gelişen enfeksiyon salgınlarının (grip salgını, su çiçeği, kızamık vb.) nedenini belirlemek, yayılımını engellemek için önlemler almak ve kamu sağlığı yetkilileriyle iş birliği yapmak.
Zoonotik Enfeksiyonlar: Hayvanlardan insanlara bulaşan brusella, kuduz, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi gibi hastalıkların tanısı, tedavisi ve kontrolü.
Enfeksiyon Kontrol Komiteleri: Hastanelerin enfeksiyon kontrol komitelerinde aktif rol alarak, hastane hijyeni, dezenfeksiyon, sterilizasyon ve izolasyon önlemlerini planlamak ve denetlemek.
Bu uzmanlık alanı, hem bireysel sağlığın korunmasında hem de toplum sağlığının güvence altına alınmasında kilit bir rol oynar:
Hayat Kurtarma ve Komplikasyonları Önleme: Zamanında ve doğru tanı konulup tedavi edilen enfeksiyonlar, ağır seyirli hastalıkların ve hayati komplikasyonların önüne geçebilir. Özellikle sepsis, menenjit gibi acil durumlarda erken müdahale kritik öneme sahiptir.
Antibiyotik Direnci ile Mücadele: Küresel bir tehdit olan antibiyotik direncine karşı en ön safta yer alan bu bilim dalı, akılcı antibiyotik kullanımı ve yeni tedavi yaklaşımlarıyla direncin yayılmasını yavaşlatmayı hedefler.
Halk Sağlığının Korunması: Salgın hastalıkların önlenmesi, aşılamanın teşviki, seyahat sağlığı danışmanlığı ve enfeksiyon kontrol programları sayesinde toplum sağlığını doğrudan etkiler.
Karmaşık Vakaların Yönetimi: Bağışıklık sistemi zayıf hastalarda veya çoklu enfeksiyonları olan karmaşık vakalarda derinlemesine bilgi ve tecrübe ile en uygun tedavi stratejilerini belirler.
Küresel Tehditlere Yanıt: COVID-19 pandemisi gibi yeni ortaya çıkan veya yeniden canlanan enfeksiyon tehditlerine karşı ilk yanıt veren ve mücadele eden öncü tıp dallarından biridir.
Enfeksiyon Hastalıkları uzmanı, tıp fakültesini bitirdikten sonra İç Hastalıkları uzmanlığını tamamlamış ve ardından Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalında ek bir yan dal uzmanlık eğitimi (yaklaşık 3-4 yıl) almış hekimdir. Bu kapsamlı eğitim, kendilerine mikroorganizmaların biyolojisi, patogenezleri, bulaşma yolları, immünoloji, antibiyotik farmakolojisi, tanısal mikrobiyoloji laboratuvar yöntemleri ve enfeksiyon kontrol prensipleri konularında derinlemesine bilgi ve beceri kazandırır. Detaylı anamnez alma, ayırıcı tanı yapabilme, mikrobiyoloji laboratuvarı ile etkin iletişim kurma, eleştirel düşünme ve sürekli gelişen bilimsel bilgilere uyum sağlayabilme yeteneği bu alandaki hekimler için temel özelliklerdir.
Hızlı ve Doğru Mikrobiyolojik Tanı Kapasitesi
Enfeksiyon Hastalıkları hizmetlerinin temelinde, enfeksiyon etkenini mümkün olan en kısa sürede ve en doğru şekilde belirleme yeteneği yatar. Uzmanlar, hastadan alınan kan, idrar, balgam, yara sürüntüsü gibi örnekleri değerlendirerek, mikrobiyoloji laboratuvarlarıyla yakın işbirliği içinde çalışırlar. Kültür ve duyarlılık testleri, moleküler tanı yöntemleri (PCR), serolojik testler ve hızlı antijen testleri gibi gelişmiş laboratuvar tekniklerini kullanarak enfeksiyonun etkenini (bakteri, virüs, mantar, parazit) ve bu etkenin hangi ilaçlara duyarlı veya dirençli olduğunu belirlerler. Bu hızlı ve doğru tanı, etkin ve hedefe yönelik tedavinin başlatılması için hayati öneme sahiptir.
Akılcı Antibiyotik Kullanımı ve Direnç Yönetimi
Bu hizmetler, antibiyotik direncinin küresel bir sağlık sorunu olduğu günümüzde, akılcı antibiyotik kullanımına (Antibiotic Stewardship) özel bir önem verir. Enfeksiyon Hastalıkları uzmanları, doğru tanının ardından, en uygun antibiyotiği, doğru dozda, doğru sürede ve doğru yolla kullanarak hem tedavinin etkinliğini maksimize eder hem de direnç gelişimini minimize etmeyi hedeflerler. Hastanelerde ve ayakta tedavi ünitelerinde antibiyotik kullanım politikalarının belirlenmesinde aktif rol alırlar, dirençli enfeksiyon vakalarını izler ve gerekli durumlarda yeni veya alternatif tedavi yaklaşımlarını uygularlar.
Enfeksiyon Kontrol ve Halk Sağlığı Müdahaleleri
Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı, hastanelerdeki enfeksiyonların önlenmesi ve toplumda salgınların kontrol altına alınması gibi halk sağlığına yönelik kritik sorumluluklar üstlenir. Hastanelerde enfeksiyon kontrol komitelerinde aktif rol alarak, el hijyeni, izolasyon önlemleri, sterilizasyon/dezenfeksiyon protokolleri ve sağlık çalışanlarının eğitimi gibi konularda politikalar geliştirir ve uygulanmasını denetlerler. Toplumda ise, salgın durumlarında (örn: grip pandemisi, kızamık salgınları) hastalığın yayılımını engellemek için karantina önlemleri, aşı kampanyaları ve halkı bilgilendirme gibi kamu sağlığı müdahalelerini koordine ederler.
Multidisipliner İşbirliği ve Eğitim Misyonu
Bu anabilim dalı, enfeksiyon hastalıklarının geniş spektrumu nedeniyle birçok farklı uzmanlık dalı ile yakın işbirliği içinde çalışmayı gerektirir. İç hastalıkları, yoğun bakım, cerrahi, çocuk sağlığı, mikrobiyoloji, halk sağlığı gibi bölümlerle sürekli iletişim halindedirler. Özellikle karmaşık ve dirençli vakalarda ortak akılla en iyi tedavi yaklaşımını belirlerler. Ayrıca, tıp öğrencileri, asistanlar ve diğer sağlık çalışanlarına enfeksiyon hastalıkları, hijyen ve antibiyotik kullanımı konularında eğitim vererek, bilginin yayılmasında ve iyi uygulamaların benimsenmesinde önemli bir eğitim misyonu üstlenirler.
- Poliklinik Sekreterliği : 2797
- Anabilim Dalı Sekreteri: 2797 – 2425
- Servis Sekreteri: 2425
- Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı 55200 Atakum/Samsun
- Tel : 0 362 312 19 19
- Fax: 0 362 457 60 41
