Nükleer Tıp

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Anabilim Dalı, 1988 yılında Yükseköğretim Kurulu’nun onayıyla kurulmuş ve 1989 yılında Dr. İrem Erim’in kurucu başkanlığında faaliyetlerine başlamıştır. 1999-2023 yılları arasında Anabilim Dalı Başkanlığı görevini Dr. Tarık Başoğlu yürütmüş, 2023 yılından itibaren bu görevi Dr. Fevziye Canbaz Tosun devralmıştır. Anabilim Dalımız, bünyesinde mevcut 3 Öğretim üyesi Doktor, 1 Tıbbi Fizik Uzmanı, 9 Araştırma Görevlisi Doktor, 1 Sorumlu Teknisyen, 13 Sağlık Teknikeri, 2 Kimyager, 1 Fizikçi, 5 hemşire, 5 sekreter ve 1 temizlik personeli ile hizmet vermektedir.

Nükleer tıp, hastalıkların tanı ve tedavisinde radyoaktif izleyicilerin (radyoaktif elementler veya radyoaktif elementlerle işaretlenmiş kimyasal bileşikler, radyofarmasötikler) kullanıldığı bir tıp dalıdır. Bu alanda, organ ve sistemlerin fonksiyonları görüntülü (sintigrafi-fonksiyonel harita; SPECT ve PET cihazları ile ) veya görüntüsüz (kantitatif) yöntemlerle incelenir.

Nükleer tıp uygulamaları, erişkin ve çocuk hastaların tanı, tedavi, tedavi yanıtı, nükslerin tespiti ve yeniden evreleme gibi her aşamada hasta yönetiminde önemli bir rol oynar.

Tanısal Uygulamalar

Onkolojik Hastalıklar

Tümörlerin (Akciğer, Meme, Prostat, Tiroit, Böbrek, Lenfoma, Kemik, Yumuşak Doku, Nöroendokrin tümörler vb.) tespiti/tanısı, evrelenmesi, tedavi yanıtının değerlendirilmesi, nükslerin tespiti ve takibi

Kalp Hastalıkları

• Koroner Arter Hastalıkları (Tanı, Takip, Tedavi Yanıtı )

• Miyokart Canlılık Değerlendirmesi

• Kardiyak Amiloidoz

• Kardiyak Enfeksiyon (Endokardit)

• Kardiyak Sarkoidoz

Endokrin Hastalıklar

• Hipertiroidi

• Tirotoksikoz

• Konjenital Hipotiroidi

• Tiroit Kanseri (Differensiye, Medüller)

Nörolojik Hastalıklar

• Alzheimer (Demans) Tanısı

• Epilepsi (Sara) Tanısı

• Parkinson Tanısı

Böbrek Hastalıklar

• İdrar Yolu Tıkanıklıkları

• Böbrek Enfeksiyonları

• Böbrekte İdrar Kaçağı (Reflüsü)

• Böbrek Skarları

• Renovasküler Hipertansiyon

• Böbrek Tümörleri

Ortopedik Hastalıklar

• Kemik Kırıkları

• Kemik Enfeksiyonları (Protez, Osteomiyelit vb.)

• Kemik Tümörleri (Primer veya Metastatik)

Diğer Hastalıklar

• Akciğer Embolisi

• Gastrointestinal Kanamalar

• Lenfödem

• Tükürük Bezi Fonksiyon Bozuklukları

• Testis Torsiyonu

• Gastroparezi (Mide boşalma zamanı)

Tedavi Uygulamaları

• Hipertiroidi Tedavisi

• Tiroit Kanseri Tedavisi

• Nöroendokrin Tümör Tedavisi

• Prostat Kanseri Tedavisi

Verilen Hizmetler

Hastalarımıza kaliteli sağlık hizmeti sunmayı amaçlayan bölümümüzdeki doktor, uzman ve teknik ekip ile tanısal ve tedavi hizmetleri kapsamında aşağıda sıralanan klinik uygulama tetkikleri gerçekleştirilmektedir.

Endokrin Sistem

• Tiroit Sintigrafisi

• I-131 Tüm Vücut Tarama

• Paratiroit Sintigrafisi, Spect

• Nöroendokrin Tümör Görüntüleme

İskelet Sistemi

• Tüm Vücut Kemik Sintigrafisi (+SPECT/BT)

• F-18 FDG PET/BT

Santral Sinir Sistemi

• Beyin Perfüzyon SPECT(HMPAO)

• DATScan

• Sisternografi

• Beyin F-18 FDG PET

Kalp ve Dolaşım Sistemi

• Miyokart perfüzyon sintigrafisi (MIBI Gated- SPECT)( Treadmil/Farmakolojik stres)

• MUGA (Kardiyak Fonksiyon)

• Kardiyak Amiloidoz Sintigrafisi (99mTc-PYP, DPD veya HMDP ile)

• Endokardit

• Kardiyak Sarkoidoz

• Vaskulit Görüntüleme

Gastrointestinal Sistem

• Gastrointestinal Kanama Yeri Çalışması

• Tükrük Bezleri Çalışması(Sialosintigrafi)

• Karaciğer Dalak Sintigrafisi

• Meckel Divertikülü Sintigrafisi

• Mide Boşalma Zamanı Sintigrafisi

• Karaciğer-Dalak SPECT

• Gastroözofajeal Reflü Sintigrafisi

• Hepatobiliyer Sintigrafi

Nükleer Hemotoloji

• Hemanjiyom Görüntüleme, SPECT, İşaretli eritrosit ile

• Selektif Dalak Sintigrafisi

• Kemik İliği Sintigrafisi

Enfeksiyon Odağı Görüntülenmesi

• İşaretli Lökosit Sintigrafisi (Tc-99 cm HMPAO)

• Tc-99m Nanokolloid Sintigrafisi

Solunum Sistemi

• Akciğer Perfüzyon Sintigrafisi, SPECT

• Akciğer Ventilasyon Sintigrafisi, SPECT

Böbrek ve Genitoüriner Sistem

• Böbrek Sintigrafisi (Tc-99m MAG-3 ile)

• Renal Kortikal Sintigrafi (Tc-99m DMSA ile)

• Testis Sintigrafisi

Diğer

• Dakriosintigrafi (Gözyaşı Kanalı Sintigrafisi)

• Lenfosintigrafi (Lenfödem)

Kemik Mineral Yoğunluğu

• Kemik Dansitometresi (Vertebra ve Femur, el bileği )

Onkolojik Radyonüklid Görüntüleme (SPECT)

• İyot-131 Tüm Vücut Tarama

• Tümör Görüntüleme, Tüm Vücut ve SPECT (I-123 MIBG)

• Sentinel Lenf Nodu Sintigrafisi

• İntraoperatuvar Gama Prob Uygulama

• Pozitron Emisyon Tomografisi (PET) – BT

(Onkoloji, Kalp, Beyin ve Diğer)

• Tümör F-18 FDG PET

• Miyokart F-18 FDG PET (Viyabilite, Endokardit, Sarkoidoz, Vaskulit)

• Beyin F-18 FDG PET

• Onkolojik PET (Ga-68 peptid DOTA )

• Onkolojik PET (Ga-68 işaretli PSMA)

Tedavi Uygulamaları

• Radyoaktif İyot Tedavisi (Hiper tiroidi )

• Radyoaktif İyot Tedavisi (Tiroid Kanseri)

• Y-90 veya Lu-177 işaretli Terapötik Bileşikler ile Tedavi (Prostat, Nöroendokrin tümörler)

• 1-131 MIBG Tedavisi

Bölüm İçerisinde Özel alanları ve Hizmet Veren Kişiler

Bölümümüzde Hologic-Discovery marka/model bir kemik dansitometre cihazı bulunmaktadır. Kemik dansitometrisi, bölümümüzde özel bir alanda gerçekleştirilen ve kemik mineral yoğunluğunu ölçerek kemik sağlığını değerlendiren bir radyolojik inceleme yöntemidir. Bu dansitometre cihazı ile tüm vücut, lomber omurga, ön kol ve proksimal femur çekimleri yapılabilmektedir.

Randevu Aşaması

Anabilim dalımızda yapılan tüm tanısal incelemeler ve tedaviler, sekreterlik birimimiz tarafından özenle planlanmaktadır. Nükleer tıp uygulamalarının çoğu, hastaların belirli hazırlıklar yapmasını (örneğin açlık, diyet, ilaç kesilmesi gibi) gerektirdiğinden, randevuların doğrudan sekreterlikten alınması büyük önem taşır. Bu süreç, hastalarımızın tanı ve tedavi uygulamalarına en uygun şekilde hazırlanmasını sağlamakta ve sağlık hizmetlerimizin kalitesini artırarak, hasta memnuniyetini en üst düzeye çıkarmayı hedeflemektedir.

Bölüm İçinde İş Akışı Aşamaları

Nükleer Tıp ile Bilmeniz Gerekenler

HAMİLE İSENİZ, HAMİLELİK OLASILIĞINIZ VARSA VEYA SÜT VERİYORSANIZ MUTLAKA bilgilendiriniz. Tetkik için size söylenen randevu saatinden en az 15 dakika önce bölümümüzde bulununuz. Hastalığınızla ilgili elinizde mevcut bulunan tüm dosya, rapor, film vb kayıtları beraberinizde getiriniz.

Tetkik için size verilecek ilaç nükleer tıp bölümce hazırlanacaktır. Bazı tetkikler için açlık gerekli olabilir. Randevu alırken nükleer tıp sekreterliğinden size bilgi verilecektir.

Bölümümüzün bekleme bölümünde yalnız hastalara yetecek kadar alan bulunması nedeniyle bakıma muhtaç hastalar ve çocuk hastaların aileleri dışındaki kişilerin bölüm dışında beklemeleri bizim çalışmamızı ve dolayısıyla size hizmeti çok kolaylaştıracaktır. Merkezimizde bir çok tetkik yapılmaktadır ve her hastanın tetkikine göre bekleme süresi ve şekli değişiklik gösterir.

Tetkik sonrasında gidebileceğiniz söylenmeden merkezimizi terketmeyiniz. Tetkikiniz bittikten sonra görüntüleriniz bilgisayar yardımı ile incelenecek ve doktorunuza yazılı bir rapor hazırlanacaktır.

Nükleer tıp sekreterliğinden bilgilendirme formu alınız ve istenenlerin hepsini eksiksiz uygulayarak randevunuza geliniz.

Hastalıkların Fonksiyonel ve Metabolik Düzeyde Değerlendirilmesi

Nükleer Tıp hizmetlerinin temelinde, organların veya tümörlerin yapısı yerine fonksiyonunu ve metabolik aktivitesini değerlendiren özel görüntüleme yeteneği yatar. Diğer branşlardan farklı olarak, Nükleer Tıp uzmanları, hücrelerin glikoz kullanımını (FDG-PET), kan akışını (miyokard perfüzyon sintigrafisi), reseptör yoğunluğunu (PSMA PET) veya kemik metabolizmasını (kemik sintigrafisi) gösteren radyoaktif maddeleri kullanarak hastalıkları moleküler düzeyde incelerler. Bu fonksiyonel ve metabolik bilgi, özellikle kanserlerin erken evre tespiti, yayılımının belirlenmesi, tedaviye yanıtın değerlendirilmesi ve bazı durumlarda hastalığın agresifliğinin öngörülmesi için benzersiz bir değer sunar.

Kişiye Özel Hedefe Yönelik Radyonüklid Tedavilerin Uygulanması

Bu hizmetler, Nükleer Tıp’ın sadece tanısal değil, aynı zamanda hedefe yönelik tedavi edici bir rol üstlenmesini de kapsar. Özellikle tiroid kanseri, hipertiroidi, nöroendokrin tümörler ve metastatik prostat kanseri gibi seçilmiş durumlarda, radyoaktif maddeler (örn. I-131, Lu-177 PSMA, Lu-177 DOTATATE) vücuda verilerek doğrudan hasta hücreleri hedef alır ve onları içeriden yok eder. Bu yaklaşıma teranostik (tanı ve tedavinin birleşimi) denir. Nükleer Tıp uzmanları, bu tedavilerin endikasyonunu belirler, dozu ayarlar, uygular ve tedavi sonrası hastayı yakından takip ederek yan etkileri yönetirler. Bu kişiye özel tedaviler, sağlıklı dokuların korunmasına yardımcı olurken, yüksek tedavi etkinliği sağlayabilir.

Multidisipliner Onkolojik ve Organ Sistemleri Entegrasyonu

Nükleer Tıp Anabilim Dalı, birçok hastalığın tanı ve tedavisinde diğer tıbbi branşlarla güçlü bir multidisipliner işbirliği gerektirir. Özellikle onkolojide, tıbbi onkologlar, radyasyon onkologları, cerrahlar ve patologlarla birlikte kanser konseylerinde yer alarak hastalığın evrelemesi ve tedavi planlaması için kritik bilgiler sunarlar. Kardiyoloji (kalp fonksiyonları), nefroloji (böbrek fonksiyonları), endokrinoloji (tiroid ve paratiroid), ortopedi (kemik enfeksiyonları) ve nöroloji (epilepsi, demans) gibi diğer branşlarla da yakın temas halindedirler. Bu entegre yaklaşım, hastaların en doğru tanıya ve en uygun tedavi stratejisine ulaşmasını sağlayarak, daha iyi klinik sonuçlar elde edilmesine katkıda bulunur.

Radyasyon Güvenliği ve Kalite Kontrolünde Yüksek Standartlar

Nükleer Tıp hizmetlerinin uygulanmasında radyasyon güvenliği, hastalar, sağlık personeli ve çevre için en üst düzeyde önceliklidir. Nükleer Tıp uzmanları, kullanılan radyoaktif maddelerin hazırlığı, depolanması, uygulanması ve atık yönetimi süreçlerinde ulusal ve uluslararası radyasyon güvenliği standartlarına titizlikle uyarlar. Ayrıca, görüntüleme ekipmanlarının (PET/CT, SPECT/CT) kalibrasyonu ve kalite kontrol testlerini düzenli olarak yaparak, elde edilen görüntülerin doğruluğunu ve güvenilirliğini garanti altına alırlar. Bu yüksek güvenlik ve kalite standartları, hem hasta ve çalışan sağlığını korur hem de tanı ve tedavi süreçlerinin güvenilirliğini artırır.