Tıbbi Biyokimya

Modern tıbbın teşhis ve tedavisinde önemli bir yere sahip olan Tıbbi Biyokimya/Klinik Biyokimya analizlerinin büyük çoğunluğu hastanemiz bünyesinde kurulu olan Merkez Laboratuvarı, Acil Laboratuvarı, Metabolizma Laboratuvarı (Anabilim Dalımızda) ve Şehir Poliklinik Laboratuvarımızda yapılmaktadır. Laboratuvarlarımızda, tanı, prognoz ve tedavinin izlenmesinde biyolojik materyallerde (serum, plazma, dokular ve diğer vücut sıvıları), kimyasal ve moleküler biyolojik yöntemler ile analizler gerçekleştirilmektedir. Bilimsel gelişmeler ve yenilikler takip edilerek klinisyenlerin ihtiyaçları doğrultusunda yeni parametrelerin rutin analizlere dahil edilmesi, sonuçların tıbbi yorumlanması ve konsültasyon hizmeti faaliyetleri de yürütülmektedir.

Merkez Laboratuvarımızda Biyokimya, Hormon, İdrar, Tam Kan Sayımı (CBC), Anabilim Dalı’nda Metabolizma Lab. ve Şehir Poliklinik Laboratuvarımız mevcuttur. Ayrıca Acil Laboratuvarımız 24 saat hizmet vermektedir.

Anabilim Dalımızca OMÜ Tıp Fakültesi Türkçe Tıp ve İngilizce Tıp Dönem I, Dönem II, Dönem III ve Dönem IV öğrencilerine Biyokimya ve Klinik Biyokimya dersleri; Tıpta Uzmanlık öğrencilerine biyokimya ve klinik biyokimya dersleri ile birlikte uygulamalı laboratuvar eğitim-öğretimi yapılmaktadır. Araştırma-geliştirme faaliyetleri de sürdürülmektedir.

OMÜ Diş Hekimliği Fakültesi Öğrencilerine Biyokimya Dersleri Anabilim Dalımız Öğretim Üyeleri tarafından verilmektedir.

OMÜ Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulunda, Önlisans Öğretim Programı I. ve II. Sınıf Öğrencilerine Temel Biyokimya, Lab. Alet Kullanımı ve Bakımı, Klinik Biyokimya ve Hormon Biyokimya dersleri verilmektedir. Ayrıca, Meslek Yüksekokulu öğrencilerine ve diğer ilgili öğrencilere Tıbbi Biyokimya Laboratuvarlarında staj yapma imkânı da sunulmaktadır.

Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı ilgisinde Yüksek Lisans ve Doktora öğrencilerine de eğitim-öğretim verilmektedir.

Merkez Laboratuvarı

• Biyokimya Laboratuvarı

• Hormon Laboratuvarı

• Tam Kan Sayımı

• Flow Sitometri Laboratuvarı

• İdrar Laboratuvarı

• RIA Laboratuvarı

Acil Laboratuvarı

Metabolizma Laboratuvarı

Şehir Poliklinik Laboratuvarı

Biyokimyasal Analizler

Biyokimya ünitemizde Modüler Sistem ile tüm rutin biyokimyasal analizler yapılmaktadır. Analizlerimiz günlük olarak çalışılmakta ve aynı gün sonuç verilmektedir. Bu ünitemizde çalışılan analizler (testler) şunlardır:

Hormon Analizleri

Günlük olarak sonuç verilen bölümümüzde Tiroid paneli, Tümör Markerleri ve Fertilite grubu analizleri yapılmaktadır. Hormon ünitemizde rutin olarak yapılan testler şunlardır: TT3

Anabilim Dalımız Araştırma Laboratuvarı Analizleri

Anabilim Dalımız Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Tıpta Uzmanlık Eğitimi alan asistanların ve öğretim üyelerinin bilimsel AR-GE projeleri ile ilgili çalışmalar yapılmaktadır.

Anabilim Dalımız ilgisinde yürütülen bilimsel AR-GE projelerinden elde edilen bilimsel veriler ulusal/uluslararası kongrelerde sözel ya da poster olarak sunulmakta ve de elde edilen veriler makale olarak ilgili dergilerde yayınlanmaktadır. Diğer anabilim/bilim dalları ile multidisipliner işbirliği içinde çeşitli araştırma projeleri devam etmekte ve yeni projeler oluşturulmaktadır.

KULLANILAN ALETLER VE TEKNİKLER

1- Spektrofotometrik Analiz

2- HPLC Analiz

• Fluoresan Detektör

• UV Detektör

• Elektro-Kimyasal Detektör

3- LC Analiz

4- Kapiller Elektroforez

5- Jel Elektroforez

6- Moleküler Teknikler

• PCR

• Real time PCR

• qPCR

• Nükleik Asit İzolasyonu

7- Hücre Kültür Teknikleri

• Fibroblast Kültürü

• HepG2 Kültürü

• Hep2 Kültürü

• Lenfosit Kültürü

8- Radioimmun (RIA) Yöntemi

9- ELISA Yöntemi

10-Jel Dökümantasyon

11- İzoelektrofokuslama

12- Santrifugasyon (25 000xg)

Metabolizma Analizleri

Metabolizma Laboratuvarı Kasım 2004’de faaliyete geçmiştir. Bölümümüzde yapılan testlerin kabulleri günlük olarak yapılmakta acil tetkikler hariç belirli aralıklarla çalışılarak 10 iş günü içerisinde sonuçları verilmektedir. Ünitemizde rutin analizler dışında bilimsel AR-GE çalışmaları da yapılabilmektedir. Bu ünitede rutin olarak yapılan testler şunlardır:

Metabolizma
EDTA’ LI TÜP 24 SAATLİK İDRARDA Homosistein-HPLC Oksalat (24 Saatlik İdrar) + 6N HCL 25-OH Vitamin D3/D2-HPLC Sitrat (24 Saatlik İdrar) + 6N HCL Fenilalanin ve Trozin – HPLC VMA + HVA (24 Saatlik İdrar) + 6N HCL Hb Variyantları – HPLC 5-HIAA (24 Saatlik İdrar) + 6N HCL Anormal Hemoglobin Taraması (Uzun Kolon)-HPLC Böbrek Taş Analizi Metotreksat – HPLC Adrenalin – Noradrenalin + 6N HCL Takrolimus ve Siklosporin Dopamin + 6N HCL Metanefrin ve Normetanefrin + 6N HCL

BİYOKİMYA TÜPÜ İDRAR TÜPÜ

Kapiller Protein Elektroforezi Serum İdrar İmmünelektroforezi

Serum İmmünelektroforezi Kapiller Protein Elektroforezi (İdrar)

Makroprolaktin + Prolaktin

Kriyoglobin Testleri TOPUK KANI

Diazepam ve Nordiazepam Fenilketonüri Tarama

Plasental ALP izoenzimleri Neonatal TSH (Tam Kan )

Acil Laboratuvar Analizleri

Acil Laboratuvarımız 24 saat kesintisiz hizmet vermektedir. Laboratuvarımızın amacı acil hastalar için yapılması gerekli analizler ile klinisyenlere hasta laboratuvar bilgisinin sunulması, anında müdahale gerektiren durumlarda acil hasta tanı ve tedavisi için acil laboratuvar oldukça önemlidir. Bu nedenle acil laboratuvar acil servis hastalarına hizmet vermek üzere kurulmuştur. Ancak, mesai saatleri dışında diğer servislerde yatan hastaların analizleri (testler) de acil laboratuvarda yapılmaktadır. Acil laboratuvar da rutin olarak yapılan testler şunlardır:

Acil Laboratuvarı

Na-K-Cl Kalsiyum Glukoz BUN Kreatinin Ürik Asit Total Bilirubin AST (GOT) ALT (GPT) Lipaz CPK Alkol (Buz+Heparin) Amonyak (Buz+Heparin) Pseudokolinesteraz (Buz+Heparin) Protein (BOS ve Mayi) Glukoz (BOS ve Mayi) Klorür (BOS ve Mayi) Tam Kan Sayımı Periferik Yayma Tam İdrar Analizi Kan Gazları (Buz+Heparin) O2Hb-COHb-MetHb (Buz+Heparin) Laktat-Glukoz-T.Bilirubin (Buz+Heparin) İyonize Ca-Na-K-Cl (Buz+Heparin) Troponın-I Kütle CK-MB D-Dimer Lityum Digoksin Fenitonin Karbamazepin Valporik Asit Fenobarbital Protrombin Zamanı (PT) Aktivite PTT B-HCG

RIA Analizleri

RIA ünitemizde gamma counter cihazi ile analizlerimiz yapılmaktadır. Hormon ünitemize bağlı olarak faaliyet göstermektedir. Radyoaktif alan içerdiğinden dolayı ünitemiz Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından denetlenmektedir. Ünitemizde rutin analizlerin yanı sıra araştırma amaçlı ilgili analizler de yapılmaktadır. Bu ünitemizde rutin olarak yapılan testler şunlardır:

17-OH Progesteron Serbest Testosteron Aldosteron Plazma Renin Aktivitesi

İdrar Analizleri

İdrar laboratuvarında rutin idrar analizleri yapılmaktadır. İdrarın kimyasal ve mikroskobik analizleri böbrek fonksiyon değerlendirilmesinde kullanılmaktadır.

Tam Kan Sayımı Analizleri

Kan Sayım Ünitemizde Tam kan sayımı, Sedimantasyon hızı analizi yapılmaktadır. Tam bir kan sayımı, hastada anemi veya hastanın vücudunda gelişmiş bir enfeksiyon olup olmadığını gösterecektir. Tam Kan Sayımı (CBC) doktorlar tarafından en çok istenen kan tetkiklerinden birisidir. Tam Kan Sayımı (CBC) kandaki şekilli elemanların sayısının hesaplanmasıdır. Tam Kan Sayımı (CBC); Ünitemizdeki cihazlarla bir dakikadan az bir süre içerisinde kandaki şekilli elemanları türlerine göre ayrılmakta ve analiz edilmektedir. Tam Kan Sayımı (CBC) testi hastadan alınan birkaç mililitre kan ile yapılmaktadır. Önce hastanın derisi alkol ile temizlenir. Daha sonra hastanın toplardamarından (ven) steril enjektöre veya vakumlu tüpe birkaç cc. (mililitre) kan alınır. Alınan kan EDTA içeren tüpe konularak analiz için laboratuara gönderilir. Alınan kanın analiz edilebilmesi için kan pıhtılaşmamış olmalı ve hemolize uğramaması gerekir.

Sedimantasyon Hızı; Pıhtılaşması önlenmiş kanda alyuvarların (kırmızı kürelerin) dibe çökme hızını saatte milimetre (mm) olarak ölçen laboratuvar testi’dir. Birçok hastalığın teşhisinde, sedimantasyon hızının ölçülmesi oldukça faydalı olmaktadır.

CBC ünitemizde rutin olarak yapılan testler şunlardır

ŞEHİR POLİKLİNİK LABORATUVARI

Rutin Biyokimya ve Tam Kan Sayımı Analizleri yapılmaktadır.

Geniş Yelpazede Moleküler Düzeyde Analiz ve Fonksiyonel Değerlendirme

Tıbbi Biyokimya hizmetlerinin temelinde, insan vücudundaki normal ve hastalıklı süreçlerde ortaya çıkan biyomoleküler değişikliklerin kapsamlı analizi yatar. Uzmanlar, kan, idrar ve diğer vücut sıvılarındaki glukoz, elektrolitler, enzimler, hormonlar, proteinler ve metabolitler gibi yüzlerce farklı maddeyi modern laboratuvar teknikleriyle (spektrofotometri, immünolojik testler, kromatografi, moleküler genetik analizler) ölçerler. Bu analizler, organ fonksiyonlarını (böbrek, karaciğer, tiroid), metabolik durumu (diyabet, lipit bozuklukları), inflamasyonu, kalp hasarını veya bazı kanser belirteçlerini objektif ve kantitatif verilerle değerlendirerek, hastalıkların erken tanısı ve ayırıcı tanısı için vazgeçilmez bir bilgi kaynağı sunar.

Yüksek Kalite Kontrol Standartları ve Güvenilirlik

Bu hizmetler, laboratuvar test sonuçlarının yüksek doğruluk, kesinlik ve güvenilirlik (validite ve güvenilirlik) ile sunulmasını sağlamak için katı kalite kontrol standartlarını içerir. Tıbbi Biyokimya uzmanları, testlerin her aşamasında (numune alımından sonuç raporlamaya kadar) iç ve dış kalite kontrol programlarını titizlikle yürütürler. Cihazların kalibrasyonu, reaktiflerin uygunluğu, test yöntemlerinin validasyonu ve personel eğitimleri düzenli olarak denetlenir. Bu yüksek kalite standartları, klinik hekimlerin ve hastaların laboratuvar sonuçlarına güvenmelerini sağlayarak, doğru tanı ve tedavi kararlarının temelini oluşturur.

Hastalık Takibinde ve Tedaviye Yanıtın Değerlendirilmesinde Kritik Rol

Tıbbi Biyokimya, kronik hastalıkların (örn. diyabet, tiroid hastalıkları, karaciğer yetmezliği) seyrinin izlenmesinde ve uygulanan tedavilere verilen yanıtın değerlendirilmesinde sürekli ve objektif veri sağlar. Kan şekeri seviyeleriyle diyabetin kontrol altında olup olmadığı, tiroid hormon düzeyleriyle hipertiroidi tedavisinin etkinliği veya tümör belirteçleriyle kanser tedavisinin başarısı gibi bilgiler, düzenli laboratuvar testleriyle takip edilir. Bu düzenli izlem, hekimlerin tedavi dozajlarını ayarlamasına, tedavi planını değiştirmesine veya olası komplikasyonları erken fark etmesine olanak tanıyarak, hastanın prognozunu ve yaşam kalitesini doğrudan etkiler.

Klinik Danışmanlık ve Multidisipliner İşbirliği

Bu anabilim dalı, sadece test sonuçları üretmekle kalmaz, aynı zamanda klinik hekimlere test seçimi, sonuçların yorumlanması ve karmaşık vakalarda biyokimyasal süreçler hakkında danışmanlık hizmeti sunar. Tıbbi Biyokimya uzmanları, dahiliye, kardiyoloji, endokrinoloji, nefroloji, onkoloji gibi birçok farklı klinik branşla yakın bir multidisipliner işbirliği içindedirler. Nadir metabolik hastalıkların tanısı, ilaç düzeylerinin takibi veya zehirlenme durumlarının değerlendirilmesi gibi özel durumlarda, laboratuvar uzmanlığı ile klinik bilgiyi birleştirerek tanı ve tedavi algoritmalarına katkıda bulunurlar. Bu işbirliği, hasta yönetiminde bütüncül bir yaklaşım sağlayarak en iyi klinik sonuçların elde edilmesini hedefler.