Anabilim Dalı Kuruluşu
YÖK, Mayıs 1987’de Anabilim Dalı’nın kurulmasını onaylamış, 1993 yılında Anabilim Dalı öğrenci almaya başlamıştır.
Anabilim Dalı Başkanları
1.Prof. Dr. İbrahim Egehan 1991 - 1995
2.Prof. Dr. Şaban Çakır Gökçe 1995 - 2006
3.Prof. Dr. Nilgün Özbek Okumuş 2006 -
Anabilim Dalının Tarihçesi
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı’nın kuruluş çalışmaları; 1991 yılı başlarında Dr.İbrahim Egehan tarafından Radyoloji Anabilim Dalı çatısı altında başlatılmıştır. Daha sonra Dr.Şaban Çakır ve Fizikçi Tenzile Yaşayacak’ın katılımıyla kurulan ekip; Eylül 1992’de, Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı binasının tamamlanması üzerine çalışmalarını hızlandırmış, Aralık 1992’de poliklinik ve hasta tedavi hizmetlerine başlanmıştır. İki uzmanlık öğrencisinin 1993 yılında atanmasıyla çekirdek kadro tamamlanmıştır. Temmuz 1995’e kadar Anabilim Dalı Başkanlığını Dr. İbrahim Egehan; onun ayrılmasından sonra ise Dr. Şaban Çakır yürütmüştür. İlk mezunu 1997 yılında veren Anabilim Dalımız günümüze kadar 16 uzman yetiştirmiştir. 1997 yılında uzmanlık eğitimini tamamlayan Dr. Nilgün Özbek, Öğretim Üyesi kadrosuna katılmış, daha sonra Dr. Ş. Bilge Gürsel (2002), Dr. A. Deniz Meydan (2003) ve Dr. Alparslan Serarslan’ın (2017) uzmanlık eğitimlerini tamamlayarak katılımları ile öğretim üyesi kadrosu genişlemiştir. Kasım 2006 yılında Dr. Şaban Çakır’ın üniversitemizden ayrılması ile Anabilim Dalı Başkanlığını halen yürütmekte olan Dr. Nilgün Özbek Okumuş devralmıştır.
Anabilim Dalının Teorik Yapısı ve Akademik Amacı
Radyasyon Onkolojisi, iyonizan radyasyonun tedavi amaçlı kullanımında özel uzmanlık gerektiren, kanser ve diğer hastalıkların etyolojisi, tedavisi ve korunması ile ilgili bilginin oluşturulması, muhafazası ve yayılması ile ilgilenen tıp disiplinidir. Fizik ve Biyoloji birleşiminde bir disiplin olarak Radyasyon Onkolojisi, iyonizan radyasyonun tek başına veya cerrahi, ilaç tedavisi, oksijen ve hipertermi gibi diğer tedavi modaliteleri ile birlikte tedavi amaçlı kullanımını ele almaktadır. Ayrıca Radyasyon Onkolojisi, kanser biyolojisinin temel prensipleri, radyasyonun normal ve malign dokular ile biyolojik etkileşimi, ve tedavi amaçlı uygulanan radyasyonun fiziksel temellerinin araştırılması ile ilgilenmektedir. Öğrenilen bir uzmanlık alanı olarak Radyasyon Onkolojisi klinik bakım, bilimsel araştırma, bu disiplindeki uzmanların eğitimi ile ilgilenmekdedir. Anabilim dalımızın temel amaçları bu doğrultuda bilim insanı yetiştirmek, bilim dalının problemleri ile uğraşmak, iyonizan radyasyon ile tek başına veya diğer tedavi modelleri ile kombine multidisipliner yaklaşım içinde çoğunlukla malign ve bazen bening hastalıkların tedavilerini yapmak ve takip etmek ve bilim dalını ilgilendiren konularda deneysel ve klinik çalışmalar yapmaktır.
Anabilim Dalının Kendisine Özgü Niteliklerine İlişkin Açıklamalar
Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, Onkoloji hastanesinde 0. Katta departman ve ilgili hastalıklara göre özel düzenlenmiş poliklinikler ile -2. Katta simülasyon, planlama ve tedavi odaları şeklinde hizmet vermektedir.
Hasta değerlendirme ve yönetim işlemleri multidisipliner olarak, Pediatrik, Başboyun, Yumuşak doku, Meme, Akciğer, Gastrointestinal sistem, Üroloji, Jinekolojik onkoloji konseyleri gibi birçok konsey ile etkin şekilde multidisipliner olarak yapılmaktadır.
Radyoterapi merkezimizde hem ileri teknoloji volümetrik dört boyutlu eksternal radyoterapi hem de üç boyutlu brakiterapi imkanı bulunmaktadır.
Hasta mould sabitleme işlemleri için all in one board ve baş, başboyun maskeleri, vakum yataklar kullanılmakta, simülasyon ise solunum kontrollü 4 boyutlu olarak Toshiba Aquilion Large Bore Bilgisayarlı Tomografi-simülatör ile gerçekleştirilmektedir.
Tedavi planlama sistemimiz Varian Eclipse 17.0 olup, yoğunluk ayarlı radyoterapi(IMRT), volümetrik ark tedavisi (VMAT), görüntü kontrollü radyoterapi (IGRT) ve sterotaktik ablatif tedavi planlamaları (SBRT/SRS) yapılmaktadır.
Anabilim Dalının Etkileşimde Olduğu Ulusal ve Uluslararası Akademik Kuruluşlar
1.Ülkemizdeki diğer üniversitelerin Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalları
2.Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği
3.EuropeanSocietyforTherapeuticRadiologyandOncology (ESTRO)
4.NationalComprehensiveCancer Network (NCCN)
5.RadiotherapyandOncologyGroup (RTOG)
Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı Hekimleri
Öğretim Üyeleri
Prof.Dr.Nilgün ÖZBEK OKUMUŞ (Anabilim Dalı Başkanı)
Öğr.Gör.Yalçın DASTAN
Öğr.Gör.Telat AKSU
Anabilim Dalının Araştırma Görevlileri
Dr. Mert BÜYÜKULAŞ
Dr. Rana Elif YILDIZ
Dr. Şevval ALAN
Dr. Esra İrem COŞGUN
Dr. Dilara RAMAZANOĞLU
Dr. Alev KILINÇ KOTAN
Dr. Büşra ÖZTÜRK
Dr. Alperen Mehmet SİVRİKAYA
Radyoterapi Fiziği Uzmanları
Dr. Öğretim Görevlisi Telat Aksu
Öğretim Görevlisi Yalçın Daştan
Uzman Seher Tezcan
Uzman Damla Tamam
Radyoterapi (Işın tedavisi)
Radyoterapi, kanserli dokunun veya bazı iyi huylu tümörlerin tedavisinin radyasyonla yapılması olarak tanımlanır. Radyoterapide kullanılan ışınlar tedavi edilen bölgedeki kanser hücrelerinin büyümesinin durdurmak ya da o hücreleri öldürmek amacıyla kullanılır.
Radyoterapi ekibi
Radyoterapi ekibi, radyasyon onkolojisi uzmanı, radyoterapi fiziği uzmanı, radyoterapi teknikeri ve hemşireden oluşmaktadır.
Radyoterapi öncesi hazırlık
Radyoterapi öncesi hazırlık birbirini takip eden safhalardan oluşmaktadır. Birinci safhada kliniğimize başvuran hastanın tanısına göre hastalığın yaygınlığının saptanması (evreleme) yapılır. İkinci safhada hasta ilgili anabilim dallarının bulunduğu konseyde değerlendirilerek tedavi planlaması yapılır. Tedavi planlaması kararlaştırıldıktan sonra radyoterapi öncesi mutlaka yapılması gerekli son safha olan simülasyon için randevu belirlenir.
Simülasyon
Simülasyon, tedavi cihazındaki şartlar sağlanarak radyasyon uygulanacak alanların belirlenmesi işlemidir. Simülasyon bilgisayarlı tomografi (BT) simülatör cihazını ile yapılmaktadır. Kliniğimizde kullanılan BT simülatörde solunum takip sistemi mevcut olup, hastanın solunumunu takip ederek (dört boyutlu-4D) çekim yapabilme özelliğine sahiptir. Böylelikle solunum kontrollü radyoterapi planlaması yapılabilmektedir. Solunum kontrollü radyoterapi ile yapılan tedavilerde tümör kontrol oranları artarken, radyoterapiye bağlı yan etkiler daha az görülmektedir. Kliniğimize simulasyon için gelen hasta BT simülatörü kullanan tekniker tarafından karşılanır. Gerekli bilgilendirme yapıldıktan sonra radyasyon onkolojisi uzmanı gözetiminde simülasyon yapılmaktadır. Simülasyon sırasında hastanın hareket etmemesi gerekmektedir. Bu sebeple, hastanın hareketini kısıtlamak amacıyla kişiye özel maske ve yataklar hazırlanır. İşlem sonrasında vücudun tedavi edilecek yerlerine özel kalemlerle işaretleme yapılır. Tedaviye kadar ve tedavi sırasında bu işaretlemenin muhafazası önem taşır. Simülasyon işlemi tamamlandıktan sonra hastanın radyoterapi planlama aşamasına geçilir.
Radyoterapi planlaması
Radyoterapi planlaması BT simülatörden gelen kesitsel görüntüler ile yapılır. Radyoterapi planlamasının ilk safhasında radyasyon onkolojisi uzmanı tarafından radyasyon alması ve almaması gereken yapılar ile doz belirlendikten sonra radyoterapi fiziği uzmanı tarafından radyoterapi doz hesaplamaları yapılmaktadır. Radyoterapi planlaması yaklaşık bir hafta sürmektedir. Radyoterapi planlaması biten hasta tedaviye çağrılır.
Radyoterapinin uygulanması
Radyoterapi hem vücut dışından (haricen veya eksternalradyoterapi) hem de vücudun iç kısmına özel cihazlar yerleştirerek içeriden (brakiterapi) uygulanabilmektedir. Tedavi cihazları çevreye radyasyon yayılımı olmaması için özel olarak yapılan kalın duvarlı odalar içinde bulunmaktadır. Tedavi cihazları dışarda radyoterapi teknikerinin oturduğu bir kumanda odasından idare edilmektedir. Tedavi sırasında hastanın izlendiği kapalı devre kamera sistemi ve karşılıklı konuşabilme imkanı veren ses sistemi bulunmaktadır. Hasta tedavi odasına alındıktan sonra soyunma kabinlerinde tedavi bölgesini açıkta bırakacak şekilde radyasyon onkolojisi uzmanı ve radyoterapi teknikeri eşliğinde hazırlanır ve tedavi masasına yatırılır. En son olarak radyasyon onkolojisi uzmanı, radyoterapi fiziği uzmanı ve radyoterapi teknikeri eşliğinde tedavi alanı onaylandıktan sonra ekip radyoterapi odasından çıkar ve radyasyon uygulaması (ışınlama) işlemine geçilir. Tedavi sırasında hasta hiçbir şey hissetmez. Tedavi genellikle ortalama 10-15 dakika sürer.
Eksternalradyoterapi
Eksternalradyoterapi radyasyonun vücut dışından uygulanmasıdır. Kliniğimizde eksternalradyoterapi için toplam 2 adet lineer hızlandırıcı cihazı bulunmaktadır. Bu cihazlar ile hem X ışınları hem de elektron demetleri üretilebilmektedir.
Brakiterapi
Brakiterapilatince “yakından tedavi” anlamına gelmektedir. Radyoaktif kaynakların doğrudan organ ve vücut boşluklarına veya doku içerisine yerleştirilmesi ile uygulanır. Bu kaynakların yerleştirilmesi amacıyla özel olarak üretilmiş aletler (aplikatör) kullanılmaktadır. Kliniğimizde brakiterapi için ayaktan tedavi olanağı veren ve üç boyutlu planlama yapılabilen yüksek doz hızlı brakiterapi cihazımız bulunmaktadır.
Tedavi Cihazlarımız
Eksternal radyoterapi için True Beam 120 MLC (Solunum Takipli) Halcyon 4.0, dual layer MLC, (yüzey takip sistemi indentify’a sahip) tedavi cihazıdır. Bu cihazlar ile IMRT, IGRT, SBRT/SRS, VMAT uygulamaları solunum takipli, görüntü takipli veya yüzey takipli olarak gerçekleştirilebilmektedir. Çocuk hastalarımız için anestezi eşliğinde tedavi imkânımız mevcuttur.
Brakiterapi cihazı olarak ise 3 boyutlu planlama sistemi olan bir adet Gammamedplus IX High doz rate afterloading cihazı ile bölgeye hizmet sunmaktayız.
İletişim
Adres: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Onkoloji Hastanesi, Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, ATAKUM - SAMSUN
Tel: +90. 362. 312 1919
Dahili: 6700 ve 6701